Kredyt hipoteczny to poważne zobowiązanie, które niepokoi większość ze względu na obciążające koszta w długim okresie. Oczywiście poza oddaniem pożyczonego kapitału, bank nalicza odsetki, których wysokość będzie się od siebie różnić w okresach spłaty. Szczęściarze, którzy zaciągnęli kredyt w dobrym momencie, spłacą swój dług bez większych niepowodzeń, jednak dla wielu kredyt hipoteczny oznacza spłatę nawet kilkukrotnej wielokrotności pożyczonych pieniędzy.
Rata kredytu hipotecznego – analiza i rodzaje
Rata kredytu to część, w jakiej bank otrzymuje spłatę zaciągniętego przez klienta długu. Składają się na nią dwie rzeczy – część kapitałowa oraz odsetkowa. Pierwsza z nich to część faktycznie pożyczonych funduszy, druga to naliczone koszty związane z wcześniejszym pożyczeniem pieniędzy.
Wysokość obu części jest zależna od wybranego typu rat. Mogą być stałe lub malejące. Pierwsze z nich powodują, że przez cały okres spłaty kredytu kwota do zapłaty jest taka sama, jednak w trakcie zmienia się stosunek kapitału do odsetek. Im bliżej całkowitej spłaty, tym kapitał stanowi coraz mniejszą część rat.
Z kolei raty malejące na początku spłaty kredytu są najwyższe, ponieważ odsetki wylicza się od kapitału, który jeszcze nie został oddany. Z upływającym czasem kwota maleje, a różnica między ratami opiera się o stosunek kapitału do odsetek.
Co ma wpływ na wzrost lub spadek raty kredytu?
Wysokość spłat może zależeć od wielu czynników. Dobry kredyt hipoteczny to taki, którego wieloletnie spłacanie nie powoduje obciążenia na budżecie kredytobiorcy. Stanowi zobowiązanie, ale nie generuje braków w innych aspektach domowych finansów. Mimo to zdarzają się sytuacje, w których raty, nawet tymczasowo, mogą być bardziej odczuwalne dla portfela.
Zmiany w dużej mierze są odczuwalne przez wzrost lub spadek odsetek. Są one uzależnione od oprocentowania, na które składa się stawka referencyjna WIBOR oraz marża banku. Dodatkowo warto pamiętać, że wysokość naliczanego procentu zależy także od czasu, na jaki spłata została przewidziana.
Kolejnymi ważnymi elementami są tzw. karencja i wakacje kredytowe. Są to rozwiązania, które mogą wspomóc kredytobiorcę, gdy pojawiają się problemy ze spłatą. Pierwsza z nich zwalnia kredytobiorcę ze spłaty części kapitałowej raty na okres miesiąca, dwóch lub więcej. Wakacje kredytowe działają w ten sam sposób, jednak klient jest zwolniony ze spłaty obu części raty. Rozwiązanie wiążę się jednak z ogólnym wydłużeniem spłaty kredytu, a co za tym idzie, zwiększeniem jego całkowitych kosztów.
Niekiedy zdarzają się nadpłaty, które mogą skutkować skróceniem okresu spłaty lub zmniejszeniem rat kredytu. Skuteczność rozwiązania zależy od umowy podpisanej z bankiem oraz rodzaju spłacanych rat. Z kolei wcześniejsza spłata kredytu wiąże się z obniżeniem całkowitego kosztu kredytu o odsetki za skrócony okres. Zazwyczaj odbywa się to przez spłatę kredytu bez odsetek, do których interesant byłby zobowiązany przy płatnościach zgodnie z wyznaczonymi terminami.
Sytuacja gospodarcza a wysokość rat kredytu hipotecznego
Raty kredytów, głównie ze względu na płacone odsetki, są w dużej mierze uzależnione od sytuacji na rynku i wskaźników gospodarczych. Wynika to np. ze zmian cen w wyniku inflacji, fluktuacji na rynkach światowych i zmian stóp procentowych. Z tego względu branie kredytów, szczególnie z długim okresem spłaty, zawsze wiąże się z ryzykiem.
Nie da się założyć, że czynniki wpływające na wysokość rat pozostaną niezmienne, szczególnie w okresach wyjątkowo niepewnych, jak trwające konflikty czy pandemie. Najlepszym okresem do zaciągania kredytów są czasy stabilne gospodarczo, gdy ryzyko stóp procentowych jest niskie i trwa stopniowy rozwój, który chroni od nagłej utraty dochodów. Niestety nigdy nie wiadomo, jak długo utrzyma się taki trend.
